بیماری های شایع طیور
پرورش طیور به دلیل حساسیت بالای این پرندگان به بیماری ها، نیازمند مدیریت بهداشتی دقیق است در ادامه به برخی از بیماری های شایع در طیور اشاره می شود:
1) نیوکاسل: یک بیماری ویروسی بسیار مسری که علائمی مانند تنگی نفس، فلجی، لرزش، کاهش تخم گذاری و مرگ ناگهانی دارد برای پیشگیری، واکسیناسیون ضروری است.
2) آنفلانزای پرندگان: ویروسی که می تواند باعث مرگ و میر بالایی شود و علائم شامل تنگی نفس، کاهش مصرف خوراک و ورم سر و گردن است و کنترل از طریق قرنطینه و واکسیناسیون انجام می شود.
3) برونشیت عفونی: یک بیماری ویروسی که دستگاه تنفسی را درگیر کرده و باعث عطسه، ترشحات بینی و کاهش تولید تخم مرغ می شود واکسیناسیون و رعایت بهداشت برای پیشگیری لازم است.
4) گامبورو: بیماری ویروسی که سیستم ایمنی جوجه ها را تضعیف کرده و باعث بی حالی، اسهال سفید، مرگ و میر می شود و واکسیناسیون نقش کلیدی در کنترل آن دارد.
5) سالمونلوز: یک بیماری باکتریایی که از طریق خوراک آلوده منتقل می شود و موجب اسهال، بی حالی، کاهش رشد می شود و رعایت بهداشت و استفاده از آنتی بیوتیک تحت نظر دامپزشک توصیه می شود.
پیشگیری از بیماری های طیور
1) رعایت بهداشت و مدیریت محیطی
تمیز و ضد عفونی کردن سالن های پرورش قبل از ورود جوجه ها، کنترل دما، تهویه مناسب، کاهش رطوبت برای جلوگیری از رشد عوامل بیماری زا، تعویض و تمیزنگه داشتن بستر برای جلوگیری از آلودگی.
2) برنامه واکسیناسیون منظم
اجرای برنامه واکسیناسیون بر اساس دستورالعمل دامپزشک، استفاده از واکسن های موثر برای بیماری هایی مانند نیوکاسل، گامبورو، برونشیت و آنفلانزا.
3) تغذیه مناسب طیور و تقویت سیستم ایمنی
استفاده از جیره غذایی متعادل و حاوی ویتامین ها و مواد معدنی، افزودن پروبیوتیک ها و مکمل های تقویت کننده ایمنی.
4) کنترل ورود و خروج پرندگان و افراد
جلوگیری از ورود افراد متفرقه به سالن های پرورش، قرنطینه کردن پرندگان جدید قبل از اضافه شدن به گله، استفاده از لباس، کفشف تجهیزات مخصوص برای کارکنان
5) مدیریت صحیح آب و خوراک
استفاده از آب سالم و ضد عفونی شده، جلوگیری از مصرف خوراک کپک زده یا آلوده.
درمان بیماری های طیور زنده
درمان بیماری های طیور بسته به نوع بیماری و عامل ایجاد کننده آن ( ویروسی، باکتریایی، انگلی و قارچی )
متفاوت است و تشخیص سریع و اقدام به موقع می تواند از گسترش بیماری در گله جلوگیری کند، در ادامه روش درمان برخی از بیماری های رایج طیور را ارائه می دهیم:
1) بیماری های ویروسی
نیوکاسل، آنفولانزا، گامبوره، برونشیت عفونی
درمان: بیماری های ویروسی درمان خاصی ندارد و بهترین راه، پیشگیری از طریق واکسیناسیون است.
2) بیماری های باکتریایی
سالمونلوز، کلی با سیلوز، مایکوپلاسما.
درمان: استفاده از آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط دامپزشک مانند تتراسایکلین، انروفلوکساین، تیامولین.
3) بیماری های انگل ( کوکسیدیوز، کرم های روده ای، شپش، مایت ها )
درمان: برای کوکسیدیوز استفاده از داروهای ضد کوکسیدیوز مانند تولترازوریل یا آمپرولیوم در آب آشامیدنی برای کرم های روده ای استفاده از داروهای ضد انگل مانند آلبندازول یا لوامیزول.
برای شپش و مایت ها: استفاده از سموم ضد انگل خارجی مانند آیورمکین یا دیازینون.
4) بیماری های قارچی ( آسپرژیلوزین و مسمومیت قارچی )
درمان: حذف خوراک کپک زده و استفاده از ضدقارج ها مانند مایکوتوکسین بایندر.
بیماری های ویروسی طیور
1) آنفلانزای پرندگان
عامل بیماری: ویروس های آنفلانزای A مانند h5n , h9n2
علائم: تلفات ناگهانی، کاهش اشتها، کاهش تولید، علائم تنفسی، تورم سر و چشم
کنترل و پیشگیری: واکسیناسیون، قرنطینه، رعایت اصول بهداشتی
2) آبله طیور
عامل بیماری: ویروس آبله ی طیور
علائم: ضایعات پوستی، کاهش اشتها، کاهش تولید تخم
کنترل و پیشگیری: واکسیناسیون، کنترل حشرات ناقل، بهداشت محیط
3) بیماری مارک
عامل بیماری: ویروس طیور
علائم: فلج پا ها و بال ها، تومورهای داخلی، کاهش وزن
کنترل و پیشگیری: واکسیناسیون در روز اول زندگی، جلوگیری از تماس با پرندگان آلوده
بیماری های باکتریایی طیور
1) کولی باسیلوز
علائم: اسهال آبکی، مشکلات تنفسی، التهاب شکم، لاغری، تلفات بالا
درمان و پیشگیری: استفاده از آنتی بیوتیک ها، بهبود شرایط بهداشتی و مدیریت بهداشت و ضدعفونی محیط
2) سیاه زخم
علائم: زردی، اسهال، تورم در ناحیه گردن، مشکلات گوارشی
درمان پیشگیری: استفاده از داروهای ضد پروتوزوآ، مدیریت بهداشت، جلوگیری از تماس با پرندگان آلوده
3) بیماری های پاستورلا
علائم: التهاب و عفونت در نواحی مختلف بدن، تب، کاهش اشنها
درمان و پیشگیری: استفاده از آنتی بیوتیک ها، رعایت بهداشت محیط، جلوگیری از استرس، تراکم بیش از حد پرندگان.
4) تب مرغی
علائم: تب، اسهال، لاغری، بی حالی، کاهش تخم
درمان و پیشگیری: استفاده از آنتی بیوتیک ها، مدیریت مزرعه طیور و بهداشت، کنترل جوندگان و حشرات ناقل
بیماری های قارچی در طیور
1) آسپرجیلوز
علائم: مشکلات تنفسی مانند نفس تنگی، سرفه، خس خس سینه، کاهش فعایت، بی اشتهایی
راه انتقال: تنفس اسپورهای قارچی و هوای آلودگی
درمان و پیشگیری: استفاده از داروهای ضد قارچ، بهبود تهویه سالن، ضد عفونی محیط و جلوگیری از رطوبت بالا
2) کاندیدرلاز
علائم: التهاب زخم های سفید در دهان و دستگاه گوارشی، اسهال کاهش وزن و تولید تخم
راه انتقال: مصرف غذاهای آلوده یا تماس با محیط آلوده
درمان و پیشگیری: استفاده از داروهای ضد قارچ، بهبود تغذیه، رعایت بهداشت محیط و جلوگیری از استرس
3) موکور میکوز
علائم: مشکلات تنفسی شدید، تورم صورت، اسهال، ضعف، تب و تلفات بالا
راه انتقال: تنفس اسپورهای قارچی موجود در هوا
درمان و پیشگیری: استفاده از داروهای ضد قارچ، بهبود تهوبه، کاهش رطوبت عفونی محیط
