آبزیان چیست؟
آبزیان به موجودات زنده ای که تماما یا بخشی از عمر خود را در آب زندگی می کنند گفته می شود که شامل ماهی ها، نرم تنان، سخت پوستان یا حتی گیاهان آبزی می باشد.
این موجودات در زیست بوم های مختلف آب های شیرین و شور و لب شور یافت می شوند و نقش مهمی در زنجیره اکوسیستم های آبی دارند.
همچنین آبزیان برای تحقیقات علمی و پزشکی نیز بسیار حائز اهمیت می باشند.
آبزیان در کنار نقش کلیدی در زنجیره غذایی به عنوان منبع غذایی انسان ها نیز اهمیت دارند.
بسیاری از سخت پوستان منبع پروتئین و موادمغذی ضروری هستند.
همچنین آبزیان در پژوهش های زیستی و پزشکی برای درک بهتر بیماری ها و توسعه داروهای جدید مورد استفاده قرار می گیرند.
علاوه بر این حفظ تنوع زیستی آبزیان و جلوگیری از آلودگی آب ها از مسائل حیاتی در این زمینه هست و برای پایداری اکوسیستم بسیار مهم است.
تنوع آبزی بسیار گسترده است و شامل انواع مختلفی از موجوداتی مثل پلانکتون های میکروسکوپی تا نهنگ های عظیم الجثه می شود.
هرکدام از این موجودات نقش خاصی در زنجیره غذایی و اکوسیستم ایفا می کنند.
برای مثال پلانکتون ها که در پایین ترین سطح زنجیره غذایی قرار دارند منبع غذایی مهمی برای بسیاری از گونه های دیگر است از طرفی شکارچیان بزرگ مانند کوسه ها و نهنگ ها در رأس این زنجیره هستند و به کنترل جمعیت دیگر موجودات کمک می کنند.
انواع:
آبزیان به شکل کلی به موجوداتی گفته می شود که در آب زندگی می کنند.
این گروه شامل ماهی ها، دوزیستان، سخت پوستان، نرم تنان و سایر جانداران آبزی می شود.
ماهی ها رایج ترین نوع آبزیان هستند و دریاها، رودخانه، دریاچه ها زیستگاه آن می باشد.
آبزیان نقش مهمی در زنجیره غذایی و اکوسیستم های آبی دارند و به شکل کلی به دو دسته تقسیم می شوند:
آبزیان آب شور:
در دریاها و اقیانوس ها زندگی می کنند مثل انواع ماهی های تن, کوسه و مرجان ها
آبزیان آب شور در دریاها و اقیانوس ها زندگی می کنند و گونه هایی مثل ماهی تن، کوسه و مرجان ها از جمله آن هاست.
این آبزیان با شرایط آب های شور سازگارند و در زیست بوم های متنوعی مثل صخره های مرجانی و آب های عمیق زندگی می کنند.
آبزیان آب شیرین:
در رودخانه ها، دریاچه ها و برکه ها زندگی می کنند مثل انواع ماهی های قزل آلا و کپور و هرکدام از این محیط ها ویژگی های خاص خودشان را دارند که بر تنوع و تطابق آبزیان تأثیر گذار هست.
البته آبزیان آب های شیرین در محیط هایی با میزان نمک پایین زندگی می کنند و گونه هایی مثل قزل آلا، کپور، گربه ماهی از معروف ترین آن ها می باشد.
این آبزیان معمولا در رودخانه ها، دریاچه ها و برکه ها یافت می شوند و به شرایط آب های شیرین عادت دارند.
آشنایی با آبزیان ایران
آشنایی با آبزیان ایران به دلیل تنوع جغرافیایی کشور بسیار متنوع هستند.
در آب های شیرین ماهی های قزل آلا و کپور وجود دارند در آب های شور خلیج فارس و دریای خزر نیز گونه های متنوعی مثل ماهی های تن، هامور و میگو یافت می شود.
همچنین ایران زیستگاه دوزیستان مثل قورباغه ها و سمندرها هم هست که در مناطق مختلف کشور زندگی می کنند.
البته در آب های شیرین ایران به خصوص رودخانه ها و دریاچه ها گونه هایی مثل ماهی سفید هم یافت می شود.
این ماهی ها در مناطق مختلفی از کشور پراکنده اند و نقش مهمی در تغذیه و اقتصاد محلی دارند.
در آب های شور هم به ویژه خلیج فارس گونه هایی مانند هامور، شوریده و میگو بسیار معروف اند.
خلیج فارس یکی از غنی ترین زیست بوم های دریایی جهان است و تنوع آبزیان در اون بالاست.
دریای خزر هم زیستگاه گونه های خاصی مثل ماهی خاویاری که برای اقتصاد منطقه اهمیت دارد.
حفاظت از آبزیان و حفظ محیط زیست آن ها برای حفظ تعادل اکولوژی و پایداری محیط زیست بسیار ضروری است.
در ایران مجموعه به نام شیلات وجود دارد که به نگهداری, تکثیر و پرورش انواع آبزیان می پردازد.
تغذیه آبزیان
تغذیه آبزیان بستگی به نوع و زیستگاه اون ها دارد ماهی ها معمولا از جلبک ها، پلانکتون ها، حشرات و یا سایر ماهی های کوچکتر تغذیه می کنند.
برخی آبزی مثل میگوها از مواد آلی موجود در کف دریا تغذیه می کنند.
در آب های شور، ماهی های بزرگتری مثل کوسه ها از ماهی های دیگر یا پستانداران دریایی تغذیه می کنند.
آبزیان در آب های شیرین هم می توانند از گیاهان آبزی و حشرات کوچک تغذیه کنند.
تغذیه آبزیان نقش بسیار مهمی در چرخه غذایی و حفظ تعادل اکوسیستم های آبی دارند.
تغذیه آبزیان به نوع و ترجیحات غذایی هر گونه بستگی دارد.
ماهی های گیاهخوار مثل کپور از گیاهان آبزی و جلبک ها تغذیه می کنند در حالی که ماهی های گوشت خوار مثل اردک ماهی از سایر ماهی ها و بی مهرگان تغذیه می کنند.
برخی گونه هایی مثل ماهی های کف دریا مثل گربه ماهی از مواد آلی کف دریا تغذیه می کنند.
خواص ماهی و آبزیان برای خوراک
ماهی ها به عنوان منبع مهمی از پروتئین و مواد مغذی در تغذیه انسان نقش مهمی دارند.
آن ها غنی از اسیدهای چرب امگا3، ویتامین های مختلف مانند ویتامینD و معادنی مثل ید و… هستند.
ویژگی مختلف ماهی ها برای خوراک شامل: طعم های متنوع، قابلیت هضم راحت و قابلیت پخت آسان می باشد.
ماهی های چرب مثل سالمون و ساردین برای سلامت قلب و عروق بسیار مفید است.
همچنین صرف ماهی ها به دلیل ارزش غذایی بالا و کم چرب بودن برای رژیم های غذایی سالم توصیه می شود.
علاوه بر این آبزیان به دلیل پروتئین بالا و چربی کم گزینه مناسبی برای یک رژیم غذایی متعادل هستند.
گوشت آبزیان به دلیل داشتن پروتئین با کیفیت، چربی های مفید و ویتامین های ضروری جایگاه ویژه ای در تغذیه انسان دارند.
امگا3 موجود در ماهی ها به کاهش التهابات و بهبود عملکرد قلب و مغز سالم کمک می کند.
قیمت آبزیان
قیمت گذاری آبزیان در ایران به چند عامل اصلی بستگی دارد یکی از مهم ترین عوامل عرضه و تقاضا است یعنی هرچه تقاضای یک نوع ماهی بیشتر باشد و عرضه آن محدودتر قیمت آن بالا تر می رود.
هزینه های تولید و پرورش نیز نقش مهمی دارند برای پرورش هزینه هایی مانند تغذیه، نگهداری و نیروی انسانی تاثیر مستقیمی بر قیمت دارند.
شرایط صید و فصلی بودن نیز مهم است برخی گونه ها در فصل های خاص بیشتر صید می شوند و در زمان های دیگر کمیاب ترند که باعث تغییر قیمت آن ها می شود.
صادرات و واردات هم قیمت را تحت تاثیر قرار می دهند اگر تقاضایی جهانی یرای گونه ای از آبزی ایران بالا باشد مثل ماهی های خاویاری قیمت آن ها در بازار های داخلی نیز افزایش پیدا می کند.
همچنین هزینه های حمل و نقل و بازارهای محلی نیز می توانند در تعیین قیمت نهایی آبزیان تاثیر گذار باشند.
به طور کلی قیمت گذاری آبزی ترکیبی از این عوامل اقتصادی، زیست محیطی و تجاری هست.
